Sleutelen aan verlofregeling & regeling m.b.t. overuren

2.1.
Collectieve arbeidsduurvermindering of arbeidsduurvermindering door het toekennen van extra verlofdagen of -uren aan bepaalde doelgroepen, is een  mogelijke maatregeling in het kader van het sleutelen aan verlofregelingen. Vaak worden oudere werknemers beoogd. Er is sprake van rimpeldagen, anciënniteitsverlof, landingsbanen… Vaak zijn deze extra dagen een manier om tegemoet te komen aan de toegenomen herstelbehoeften van ouderen. Uit onderzoek (zie De Lange & Van Dartel, 2015) blijkt dat de belastbaarheid van mensen afneemt met het stijgen van de leeftijd. Vanaf ongeveer vijftig jaar hebben mensen een grotere herstelbehoefte. Zij moeten dan langer rusten na een dag hard werken. Het voorzien van extra dagen verlof kadert in een ontziebeleid (regelingen die werken minder zwaar moet maken). Een ander voorbeeld van een ontziebeleid is om oudere werknemers te ontlasten door hen geen overuren meer te laten maken. Te veel overuren kloppen kan gezondheidsrisico’s met zich mee brengen. Overuren doen binnen fysiek en mentaal zware beroepen kan extra belastend zijn.

 
Als alternatief voor het ontziebeleid wordt vaak de ontwikkelstrategie genoemd: een personeelsstrategie die is gericht op het bevorderen van de inzetbaarheid van alle personeelsleden (b.v. door middel van vorming en opleiding, taakverrijking). Voorkomen dat werknemers opgebrand raken is een belangrijke voorwaarde om blijvende ontwikkeling toe te staan. Beide strategieën sluiten elkaar niet uit. Een duurzame loopbaanperspectief nodigt net uit tot een permanente dialoog tussen werkgever en werknemer over de juiste dosering van beide strategieën en de concrete invulling ervan.

 
Bronnen:
• De Lange, W. & Van Dartel, N. (2015). Oudere werknemers in het MBK. Mens sena in corpore sano. Tijdschrift voor Arbeidsvraagstukken, 31(3), 333-353.

 
2.2.
Extra verlof kan niet enkel via arbeidsduurvermindering, maar ook door bijvoorbeeld systemen waarbij bonussen of overwerk worden omgezet in extra verlof.

 
Het omzetten van bonussen in extra verlof is een andere manier om op jaarbasis het aantal verlofdagen te vermeerderen. Vaak wordt in een keuze voorzien: ofwel neemt men de bonus geldelijk op, ofwel in extra dagen verlof. Bij loopbaansparen ‘spaart’ de werknemer zelf tijd voor extra verlof.

 
Het omzetten van gepresteerde overuren en de toeslag op overuren naar extra vrije tijd is een andere mogelijkheid. Per uur extra prestatie geeft dit aanleiding tot anderhalf uur recuperatie voor prestaties op weekdagen en geeft dit aanleiding tot 2 uur recuperatie op zon- en feestdagen.

 
Bronnen:
• Verdonck (2010). Informatiedossier. Bedrijfsorganisatie en werk-privébalans. Temporele flexibiliteit: voorbeelden van win win situaties. Brussel: Stichting Innovatie & Arbeid.